HAVA KAR TOPLAR MI

Kış mevsiminde kar yağdıktan sonra güneşli bir hava ile karşılaşınca "hava kar topluyor yada güneş kar topluyor" sözlerini halk arasında çok duyarız. Peki bu sadece bir söylenti mi yoksa bilimsel gerçekliliği var mı? Yağmur yada kar yağışı olsun bütün yağış biçimlerinde sıcaklık ile buharlaşan su yoğunlaşıp tekrar yeryüzüne geliyor. Kar yağışından sonra da bu durum kısmen gerçekleşiyor. Yani bu sözlerin bilimsel bir açıklaması aslında kısmen de olsa var. Şimdi bu durumun biraz detaylarına bakalım.

Kar yağdıktan sonra bazen bulutlar dağılır güneşli bir hava ile karşılaşırız. Aslında bu durumun aynısı yağmur yağışı için de geçerli. Burada söz konusu olan durum hava kütlelerinin içindeki su buharının bazen yoğun bazen seyrek olmasıdır. Hava kütlesi içindeki su buharı yoğun ise bulutlar oluşur ve yoğunlaşma miktarı arttıkça yağış olarak yeryüzüne düşer. Kar yağışı yada yağmur yağışı için farklı bir durum yok. Aralarındaki tek fark hava sıcaklığının sıfırın altında olup olmaması. Bu senaryoya göre hava kar toplamak için bilinçli olarak güneşli duruma gelmiyor. Bu durum hava kütlelerinin olağan hareketleridir. Ancak bu senaryo tabiki de havanın kar toplamasını sağlıyor. Şimdi havanın kar toplamasını inceleyelim.

Kar yağışından sonra bir süreliğine bulutların dağılıp güneşin görülmesi yani yeryüzüne güneş ışınlarının düşmesi, yeryüzünde ki suların buharlaşmasına sebep olur ve buharlaşıp yükselen su zerreleri yukarıda soğuyup yoğunlaşır. Yoğunlaşma dediğimiz olay arttıkça bulutlar tekrar oluşur ve yağış olarak bu su damlaları hava sıcaklığına göre yağmur yada kar olarak tekrar yeryüzüne düşer. Tabiki burada bazı detaylar da var. Yerde bembeyaz bir kar örtüsü var ise, güneş ışınları beyaz zeminden geri yansır yani buharlaşma miktarı azalır. Böyle bir durum havanın kar toplamasını güçleştirir. Ne kadar güçleştirse de buharlaşma yinede gerçekleşecektir. Havanın kar toplaması her ne kadar gerçek olsada, havanın sırf kar toplamak için bilinçli olarak açması ve güneşin yüzünü göstermesinden daha önemli olan hava kütlelerinin hareket halinde olmasıdır. Çünkü hareket halindeki hava kütlelerinin içindeki su buharı, hava kütlesi içinde homojen yani eşit dağılmamıştır. Tıpkı sağanak yağmurda olduğu gibi kar yağışında da zaman zaman güneşin görülmesi hareketli hava kütlelerinin yer yer su buharından yoksun olmasındandır. Yinede bu durumun yani güneşin görülmesinin buharlaşmayı dolayısıyla havanın kar toplamasını arttırdığını da unutmamak gerekir.